In Europa regelen we onze meningsverschillen rond de onderhandelingstafel. Het is een vaak moeilijk (en soms saai!) proces dat meestal uit het zicht gebeurt. Soms zien we een paar beelden op TV, of lezen we er een paar regels over in de krant. Misschien geven we het kijken, een beetje verveeld, halverwege op. Maar we kunnen niet negeren dat dit in feite een klein wonder is, als je terugkijkt op de Europese geschiedenis.

Want tot zeventig jaar geleden werden de meeste verschillen tussen de Europese landen op het slagveld opgelost, waarbij levens werden opgeofferd in de loopgraven, steden tot vergetelheid gebombardeerd, mensen ontheemd en levens geruïneerd. Wie erin slaagde om de oorlog te winnen, zou de baas zijn. Tot de volgende oorlog. En gewone mensen betaalden de prijs met hun bezit, hun welvaart, hun gezondheid, of zelfs hun leven.

De Europese Unie is een instrument om dit lot, dat onze ouders en grootouders aan onze zorg toevertrouwden, te vermijden, zodat we een unieke vorm van samenwerking kunnen gebruiken om interne verdeeldheid te overbruggen en collectieve antwoorden te bieden op uitdagingen die we niet alleen aan kunnen. De geschiedenis van Europa heeft nooit een beter instrument of een langere periode van vrede opgeleverd.

Dat betekent niet dat de EU perfect is. We moeten het verbeteren, aanpassen aan de uitdagingen waar we vandaag voor staan en die we in de toekomst zullen tegenkomen, en het dichter bij de mensen brengen die het dient. We moeten een eerlijk, vrij en duurzaam Europa opbouwen.

De Europese Unie is een instrument om onze waarden te verdedigen. In de huidige tijd is dat geen gemakkelijke taak. De wereld verandert met een snelheid die nooit eerder is gezien. De technologie staat op het punt de manier waarop we werken, produceren, consumeren en met elkaar omgaan radicaal te veranderen. Andere wereldmachten proberen ons via commerciële maatregelen hun wil op te leggen of willen ons politiek verzwakken, zodat onze morele stem niet langer een rol speelt op het wereldtoneel. Terrorisme is nog steeds een bedreiging voor onze manier van leven, net als de georganiseerde misdaad. Vrouwenrechten worden opnieuw aangevallen.

We geloven in een Europa dat voor elkaar zorgt, eerlijk deelt, mensen de ruimte laat om vrij te kiezen hoe ze willen leven, van wie ze willen houden, waar ze wel of niet in willen geloven. De regels gelden voor ons allemaal, ongeacht onze grootte en kracht, leeftijd, nationaliteit, geslacht, geloof of herkomst.

We moeten een duurzamer Europa opbouwen, gebaseerd op de circulaire economie. Moeder Aarde bereikt snel haar grenzen en schreeuwt om uitstel van de druk die we op haar uitoefenen. Onze oceanen dreigen te verstikken in plastic en luchtverontreiniging vormt een steeds grotere bedreiging voor onze gezondheid. Klimaatverandering is geen sprookje, Het is de bittere en ongemakkelijke waarheid. Maar er is nog een kans om te veranderen. We moeten de manier waarop we leven veranderen, de manier waarop we rekening houden met anderen in onze commerciële transacties, en de manier waarop we de middelen van de wereld gebruiken.

Er zijn nog andere kwesties waarvoor moed en eensgezindheid nodig zijn om ze aan te pakken. Migratie is een wereldwijd verschijnsel dat een globale aanpak vereist, zowel voor degenen die een beter leven in het buitenland zoeken als voor degenen die op plaatsen van aankomst wonen. Zal Europa, samen met onze vrienden en bondgenoten, helpen deze veranderende wereld vorm te geven? Of keren we ons naar binnen, keren we ons tegen elkaar, of verbergen we ons gewoon achter onze muren en zeeën en verlaten we de wereld van morgen om gevormd te worden door anderen, die niet het beste met ons voor hebben? Zullen we oplossingen zoeken door samenwerking of confrontatie?

Ik geloof in het vormgeven van Europa en het vormgeven van de wereld om ons heen door samenwerking. Omdat dit de enige manier is om te reageren met antwoorden die overeenkomen met onze waarden. We moeten samenwerken om onze Europese belangen in een veranderende wereld te verdedigen. Alleen op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat eerlijk werk leidt tot een eerlijk loon, dat bedrijven belastingen betalen waar ze hun winsten maken, dat landen niet tegen elkaar worden uitgespeeld door grote bedrijven, dat werknemers over de grenzen heen niet tegen elkaar worden uitgespeeld in een neerwaartse spiraal van loonconcurrentie, en dat we niet deelnemen aan een gevaarlijke race om de kostbare hulpbronnen van de aarde te consumeren.

Mensen als Poetin en Trump geloven in 'heerschappij door macht'. Europa heeft door schade en schande geleerd om ons vertrouwen in de "macht der regels" te stellen. Het is geen geheim dat Poetin en Trump willen dat de EU en haar afzonderlijke Naties worden verzwakt. Het is ook geen toeval dat zij hun bewondering uitspreken voor de nationalisten in verschillende Europese landen. Niet alleen omdat ze hun opvattingen over de samenleving delen, maar ook omdat ze weten dat nationalisten zowel in eigen land als in het buitenland vijanden zullen zoeken. Europeanen die elkaar als vijanden gaan zien, zullen niet samenwerken en zullen niet in staat zijn een collectief standpunt in te nemen.

De toekomst zit vol onzekerheden, maar dat betekent niet dat we bang moeten zijn voor de toekomst. We hebben een mentaliteitsverandering nodig, een nieuwe manier van denken, een houding die verandering als een kans ziet, geen bedreiging. We hebben hoop nodig... over onze banen, over de toekomst van onze kinderen, over de dingen die we delen in een diverse samenleving, over hoe we de klimaatverandering kunnen beperken, migratie kunnen beheren en de veiligheid kunnen verhogen. Angst mag ons niet leiden. Angst verlamt, ontspoort snel in haat en zoekt zondebokken in plaats van oplossingen. Laten we onze zorgen niet veranderen in angst, maar in daden.

De Europese eenheid geeft ons de macht om antwoorden te formuleren waar de wereld naar moet luisteren. Om dit te bereiken is de Europese Unie nog steeds ons beste instrument. We moeten het niet afbreken, zoals sommige nationalisten zouden willen, maar het opbouwen en er een beter instrument van maken. Besluitvaardiger, democratischer, eerlijker. Gericht op de grote vragen die Europese antwoorden vereisen. Minder betrokken bij onderwerpen die door onze lidstaten beter dichter bij de burgers kunnen worden behandeld.

Laten we samen dit nieuwe Europa opbouwen.